Split & Stress
Split associeerden wij tot nog toe met stress. 30 jaar gelden deden wij samen met onze dierbare vrienden, Dirk en Jacqueline een verlate huwelijksreis naar Joegoslavië. Dat heette toen nog zo. Het land van Tito, communistisch, super goedkoop. Twee tentjes een Suzuki swift en wij in een oude Tercel. Naar later zou blijken ook de laatste reis van onze vintage Toyota. We gingen via Oostenrijk, naar Bled, naar de lippizaner paarden, de grotten van Postonja en de Plitvice meren. Na tien prachtige kampeerdagen zouden ons in Split twee luxe overnachtingen in een sterren hotel wachten. Dus op naar Split. De weg van Plitvice naar Split, door het huidige Bosnië, was lang stoffig, dor en doods met af en toe een verdwaalde schaapherder die met zijn kudde de weg versperde (de A1 bestond nog niet). En hoewel, of misschien juist omdat, we pas getrouwd waren kwamen de eerste echtelijke ruzies die vakantie om de hoek kijken. Aangekomen in het hotel, bleek de luxe een fata morgana. Het was oud, vies, koude douches en geen lekker eten. Totaal gefrustreerd besloten we de volgende dag direct te vertrekken naar de eerste de beste camping. Met als gevolg dat we het mooie historische centrum van Split, nooit hebben gezien.
Stress alom toen we vanmorgen de boot opstapten richting Split. Een boze tourist, eind twintig, baard, sigaar in de mond, staat te briesen, te brullen en te gebaren. De boot is te laat en hij moet op de volgende camping zijn boot halen voor een excursie. Hij gaat compleet door het lint als hij de excursie boot denkt te zien wegvaren. De jonge schipper doet zijn best maar het kleine bootje kan niet harder en begint al water te maken. Gelukkig ligt uiteindelijk de bewuste excursieboot nog bij de camping en opgelucht halen de rest van de passagiers adem als de stresskikker uitstapt en het bootje ons daarna rustig naar Trogir brengt. Daar stappen we over op de boot naar Split.
Keizer Diocletianus kende geen stress, de christenen in zijn tijd wel. Die werden toen vreselijk vervolgd. Hij echter was de eerste en enige romeinse keizer die met pensioen is gegaan. Hij heeft de term abdicatie uitgevonden. Afkomstig uit Damatië heeft hij als romeins keizer, in Split een geweldig paleis laten bouwen en daar heeft hij nog acht jaar van zijn pensioen genoten.
De Christenen hebben eeuwen later uit wraak een heleboel vernietigd. Begrijpelijk maar jammer. Het is altijd verdrietig als (religieuze) ideologieën cultuur denken te moeten vernietigen. Nu bij de Isis ook weer, erg jammer.
In de middeleeuwen diende het paleis als fundament voor een stad die binnen de veilige muren ontstond. Dat is nog steeds te zien met tientallen oude, nauwe, straatjes.
Pas in de 19e eeuw, toen ook de onderliggende gewelven weer blootgelegd werden, bleek dit ‘s werelds grootste romeinse bouwwerk te zijn. De oude tempels zijn nu kerken, geen beelden van goden maar van aartsbisschoppen en van Johannes de doper, maar het blijft een heel bijzonder geheel. En een bezoek meer dan waard.
Nu dertig jaar later en zoveel meer meegemaakt. Beide stellen hebben drie kinderen mogen krijgen. Volgende week gaat de tweede van Dirk en Jacqueline trouwen. We wensen ze vanaf hier een mooie, zonnige en prachtige dag toe en Ingrid en Gerjan natuurlijk veel geluk en zegen. Ook onze kinderen worden zo zoetjes aan zelfstandig. En dit jaar zijn we zelfs bêbe en bes mogen worden van een prachtige kleindochter Tessa. Waar blijft de tijd! En toch lijkt het als de dag van gisteren dat we hier als twee jonge stelletjes waren.
Terug in Trogir, haasten we ons niet om het bootje naar de camping te halen. We gaan rustig uitgebreid eten en ik geniet van een Griekse salade met gegrilde zeebaars. Uit eindelijk, uitbuikend in het bootje, varend op de azuurblauwe zee, waait een koel windje door ons haar op deze warme dag. En langzaamaan voelen we deze vakantie, de stress van een jaar (te) hard werken uit ons lijf verdwijnen.
Na dertig jaar is de rekening met Split vereffend. We associëren Split niet langer meer met stress.
